De Wet toezicht trustkantoren 2018 – Trustkantoren bereid u voor!
Het wetsvoorstel strekt tot verdergaande professionalisering van trustkantoren en regulering van het verlenen van trustdiensten. De normen waaraan trustkantoren moeten voldoen worden aangescherpt en het instrumentarium dat de toezichthouder kan inzetten wordt uitgebreid. Volgens de wetgever zijn de aard en omvang van de wijzigingen ten opzichte van de huidige Wtt zodanig dat gekozen is om die wet in te trekken en een nieuwe te introduceren. Uit de toelichting bij het wetsvoorstel blijkt ook dat voor trustkantoren veel kan gaan veranderen. Wij zetten een aantal belangrijke wijzigingen op een rij.
Versterken integriteit en professionaliteit
Vanuit de gedachte dat trustkantoren een poortwachtersfunctie hebben en dientengevolge capabel horen te zijn om uitvoering te geven aan die taak, zijn een aantal wijzigingen voorgesteld die zien op de organisatie van trustkantoren. Zo zijn de regels over integere bedrijfsvoering en beheerste bedrijfsuitoefening die bedrijfsprocessen en risico’s beheersbaar moeten maken aangescherpt. Daarnaast worden trustkantoren verplicht een rechtsvorm van een naamloze vennootschap, besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid of een Europese naamloze vennootschap te hebben, zodat onder meer vennootschapsrechtelijke waarborgen gelden.
Voorts wordt een verplichting van twee dagelijks beleidsbepalers geïntroduceerd om de continuïteit en kwaliteit van het uitoefenen van het bedrijf van trustkantoor en de trustdienstverlening te waarborgen. Ook wordt in de Wtt18, mede naar aanleiding van de bevindingen van de Parlementaire ondervragingscommissie Fiscale constructies, een verbod opgenomen om de compliance-functie uit te besteden, waarmee wordt beoogd de invulling van de wettelijk verplichte compliance-functie door trustkantoren te verbeteren.
Verbeteren cliëntenonderzoek en onafhankelijke beoordeling
Het wetsvoorstel voorziet in een verdere invulling van het cliëntenonderzoek en schrijft daartoe voor elk aspect van het onderzoek een bepaald resultaat voor. Slechts voor onderdelen die niet met zekerheid kunnen worden vastgesteld geldt nog een inspanningsverplichting. Voor wat betreft het onderzoek naar UBO’s wordt in het wetsvoorstel geëxpliciteerd dat zowel naar de formele als de feitelijke zeggenschapsstructuur van de cliënt en doelvennootschap onderzoek moet worden gedaan. Ter implementatie van de vierde anti-witwasrichtlijn wordt een andere invulling gegeven aan de begrippen ‘uiteindelijke belanghebbende’ en ‘politiek prominente persoon (PEP)’. Aangezien het verscherpt onderzoek nu ook wordt verplicht ten aanzien van Nederlandse PEP’s woonachtig in Nederland, zullen trustkantoren vaker een dergelijk onderzoek moeten verrichten.
Daarnaast voorziet de Wtt18 in een beperking van de mogelijkheid om te vertrouwen op het cliëntenonderzoek dat door een andere instelling, zoals een advocaat, notaris of belastingadviseur, is verricht. Voorst worden maatregelen voorgeschreven die trustkantoren dienen te nemen bij dienstverlening aan structuren met een hoog risico, zoals de plicht om te zorgen dat gedurende de zakelijke relatie een voortdurende controle op die relatie kan worden uitgeoefend. Een andere belangrijke wijziging, ook naar aanleiding van de bevindingen van de Parlementaire ondervragingscommissie Fiscale constructies, is dat in de Wtt18 een verbod wordt opgenomen om een trustdienst te verlenen aan een cliënt, als die trustdienst uitvoering geeft aan een belastingadvies dat door het trustkantoor zelf aan diezelfde cliënt is verstrekt. Bij een trustkantoor dat deel uitmaakt van een groep geldt dit verbod voor de gehele groep.
Uitbreiding toezicht- en handhavingsinstrumentarium
In verband met de implementatie van de vierde anti-witwasrichtlijn wordt het instrumentarium voor toezicht op het cliëntenonderzoek door trustkantoren aangevuld. Daarnaast regelt de Wtt18 een aantal sanctiebevoegdheden, waaronder de bevoegdheid voor de toezichthouder om personen tijdelijk te kunnen verbieden beleidsbepalende functies uit te oefenen. Voorts krijgt DNB nu ook op grond van de Wtt18 publicatiebevoegdheden, waaronder de bevoegdheid om formele maatregelen te publiceren en bij een overtreding de naam van de overtreder in de publicatie te noemen als dit noodzakelijk is om schade te voorkomen of beperken.
Naar verwachting zal de Wtt18 op 1 januari 2019 in werking treden. Ook zal dan waarschijnlijk de implementatiewet Wwft in werking treden. Trustkantoren doen er goed aan zich alvast adequaat voor te bereiden op deze wijzigingen.