Wwft en witwassen varia Q3 en Q4 2025

1. Inwerkingtreding verbod contante betalingen vanaf € 3.000,- per 1 januari 2026

Op 1 januari 2026 treedt het verbod op contante betalingen vanaf € 3.000,- in werking. Het verbod geldt voor beroeps- of bedrijfsmatige handelaren in goederen die in of vanuit Nederland betaling van goederen in contanten ontvangen voor een bedrag van € 3.000,- of meer, of de tegenwaarde daarvan in een buitenlandse munteenheid. Het verbod zal gelden voor handelaren in alle sectoren. Ook zogenoemde samengestelde transacties vallen onder het verbod. Dit betekent dat de bedragen van transacties waartussen een verband bestaat voor het doel van het verbod bij elkaar moeten worden opgeteld.

Andere verplichtingen onder de Wwft zullen door de inwerkingtreding van het verbod komen te vervallen. Zo zullen handelaren in reguliere goederen met ingang van 2026 geen cliëntenonderzoek meer hoeven te verrichten of ongebruikelijke transacties hoeven te melden bij contante betalingen boven de €10.000,-. Voor handelaren in kunstvoorwerpen blijven de verplichtingen van het cliëntenonderzoek en het melden van ongebruikelijke transacties wel bestaan.

Niet naleving van het verbod is een economisch delict en kan voor ondernemingen leiden tot een geldboete van meer een miljoen euro.

Met het verbod wordt in Nederland een voorschot genomen op de aangenomen Europese anti-witwasverordening (AMLR). Deze zal in de zomer van 2027 in werking treden en bevat eveneens een verbod op contante betalingen. Het drempelbedrag in de AMLR betreft evenwel € 10.000,-. De AMLR biedt lidstaten de mogelijkheid om een lager drempelbedrag vast te stellen.

2. Blokkeerplicht financiële transacties

In oktober 2025 is de Wet versterking strafrechtelijke aanpak ondermijnende criminaliteit II aangenomen. Door deze wet zal een nieuwe bepaling (art. 17a) aan de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft) worden toegevoegd. Op grond van die bepaling zal de Financial Intelligence Unit-Nederland (FIU-NL) instellingen onder de Wwft kunnen verzoeken om het uitvoeren van een of meer financiële transacties tijdelijk aan te houden. Een dergelijk verzoek kan de FIU-NL doen indien het aanwijzingen heeft dat deze transacties verband kunnen houden met witwassen of financieren van terrorisme.

De FIU-NL kan ook verzoeken een transactie tijdelijk aan te houden indien het daartoe een verzoek van een financiële inlichtingen eenheid van een andere staat heeft ontvangen.

De FIU-NL kan een verzoek om een transactie (tijdelijk) te blokkeren aan alle instellingen onder de Wwft richten, waaronder banken, notarissen, makelaars, belastingadviseurs, advocaten en cryptobedrijven.

De blokkering van een transactie zal tot gevolg hebben dat een cliënt van een instelling tijdelijk niet kan beschikken over het bedrag gemoeid met de transactie. Dit biedt de FIU-NL mogelijkheid om helderheid te verkrijgen over de achtergrond en gegevens rondom de transactie. De tijdelijke blokkering van een transactie kan worden opgevolgd door strafvorderlijk beslag.

De blokkade geldt ten hoogste voor vijf werkdagen. Deze termijn kan met ten hoogste vijf werkdagen worden verlengd indien het verzoek is gebaseerd op een verzoek van een buitenlandse financiële inlichtingen eenheid. Zodra het onderzoek naar de transactie is afgerond en de blokkade (daarom) niet langer nodig is, dient het verzoek te worden ingetrokken.

Een instelling die een verzoek tot het aanhouden van een transactie heeft ontvangen, dient hier onverwijld gevolg aan te geven. Het (opzettelijk) niet onverwijld gehoor geven aan zo’n verzoek kan voor ondernemingen oplopen tot een geldboete van meer dan een miljoen euro.

Instellingen en haar medewerkers die gevolg hebben gegeven aan een verzoek van de FIU-NL tot blokkering van een transactie, zijn gevrijwaard van civielrechtelijke aansprakelijkheid voor schade veroorzaakt door het aanhouden van de transactie(s). Werknemers van instellingen die ter uitoefening van hun taak gevolg hebben gegeven aan een verzoek van FIU-NL mogen evenmin (arbeidsrechtelijke) worden benadeeld als gevolg van de uitvoering van een blokkeringsverzoek.

Een instelling moet verder over gedragslijnen, procedures en maatregelen beschikken die haar in staat stellen om onverwijld gevolg te kunnen geven aan een verzoek tot het aanhouden van een transactie. Een toezichthouder kan een instelling een last onder dwangsom of bestuurlijke boete opleggen voor het niet opstellen van dit soort gedragslijnen, procedures en maatregelen.

Op 1 juli 2026 zal de blokkeringsplicht in werking treden.

3. Nieuwe witwastypologieën met cryptovaluta

Medio juli 2025 heeft de FIU-NL nieuwe witwastypologieën gepubliceerd op het thema witwassen met cryptovaluta. Hiermee worden enkele andere typologieën, die al in 2017 zijn gepubliceerd, aangevuld.

Witwastypologieën komen tot stand door vele gerechtelijke uitspraken in witwaszaken naast elkaar te leggen en te vergelijken. Bij de vergelijking wordt getracht objectieve kenmerken en overeenkomsten te identificeren. Witwastypologieën kunnen door opsporingsambtenaren, het OM en rechters worden gebruikt in witwaszaken. Bijvoorbeeld bij de beoordeling van de vraag of een gerechtvaardigd vermoeden bestaat dat een voorwerp afkomstig is uit enig misdrijf. Tevens kan het meldingsplichtige instellingen helpen bij de beoordeling van de vraag of een transactie ongebruikelijk is.

Enkele voorbeelden van de nieuwe witwastypologieën met cryptovaluta zijn:

• Het doorbreken van het transactiepad na enig misdrijf, bijvoorbeeld door het gebruik van een cryptovaluta-mixer, verbergt en verhult de herkomst/vindplaats/verplaatsing/rechthebbende van de cryptovaluta.

• Het voorhanden hebben en omzetten van cryptovaluta waarvan de herkomst grotendeels afkomstig is uit darkweb-markten.

• De verkoper en koper van cryptovaluta voor contant geld spreken voor het verrichten van hun transactie af op een openbare plaats.

• Een handelaar in cryptovaluta adverteert met anonimiteit en/of garandeert anonimiteit.

• Een handelaar in cryptovaluta die de identiteit van zijn klanten en/of de herkomst van hun fondsen verhult door geen boekhouding of administratie te hebben waaruit de identiteit van zijn klanten en/of de herkomst van hun fondsen blijkt.

Op de website van het Anti Money Laundering Centre is een actuele lijst van witwasindicatoren te raadplegen, inclusief de volledige lijst van nieuwe witwastypologieën met betrekking tot cryptovaluta.

4. Vernieuwde FATF Recommendations

In oktober 2025 heeft de Financial Action Task Force (FATF) haar Recommendations geactualiseerd. Deze Reccomendations vormen een internationale standaard van maatregelen die landen moeten implementeren voor de bestrijding van witwassen en terrorismefinanciering.

In de gewijzigde Recommendations worden landen en instellingen onder andere explicieter aangemoedigd om maatregelen aan te laten sluiten bij de geïdentificeerde risico’s ten aanzien van witwassen (AML) en terrorismefinanciering (CFT). Als een land hoge risico’s identificeert moet het ervoor zorgen dat het AML/CFT-beleid dergelijke risico’s adequaat adresseert. In gelijke zin moet worden aangestuurd op vereenvoudigde maatregelen indien de risico’s op witwassen of terrorismefinanciering laag zijn geïdentificeerd. Deze aanmoediging sluit aan bij een al langer klinkend geluid dat de inspanningen op het gebied van AML-compliance wel in verhouding moeten (blijven) staan tot het daadwerkelijk effect.

Voor vragen over de Wwft en witwassen kunt u contact opnemen met Oscar Pluimer.