Rusland nu ook formeel een ‘hoog-risicoland’ voor AML/CFT: gevolgen voor uw Wwft-risicobeleid
Het zal menigeen wellicht verbazen dat het zolang heeft geduurd, maar op 3 december 2025 heeft de Europese Commissie Rusland toegevoegd aan de lijst van hoog-risicolanden met strategische tekortkomingen in hun anti-witwas- (AML) en terrorismefinancieringsbeleid (CFT). Deze stap is opvallend, omdat de Financial Action Task Force (FATF) Rusland in haar meest recente update van oktober 2025 nog altijd niet heeft geplaatst op de zogenoemde grey list of black list. Hoewel Rusland al sinds 2023 is geschorst als FATF-lid, heeft de FATF er tot nu toe niet voor gekozen het land formeel als hoog-risicojurisdictie aan te merken.
De Europese Commissie heeft daarom op eigen initiatief besloten Rusland aan de EU-lijst toe te voegen. Deze stap volgt op de verplichting uit de Gedelegeerde Verordening (EU) 2025/1393, waarin de Commissie zich ertoe had verbonden uiterlijk eind 2025 een evaluatie af te ronden van derde landen die niet op de FATF-lijsten voorkomen, maar waarvan het lidmaatschap is opgeschort.
Wat houdt de EU-lijst van hoog-risicolanden in?
De EU-lijst van hoog-risicolanden vormt een belangrijk onderdeel van het Europese AML/CFT-kader. Voor instellingen die onder de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft) vallen, heeft deze classificatie dus directe gevolgen. Wanneer de Europese Commissie of de FATF een land aanwijst als hoog-risicojurisdictie, moet dit ingevolge de Wwft namelijk worden beschouwd als een verzwarende risicofactor bij het beoordelen van zakelijke relaties en transacties.
De Wwft verplicht instellingen een integraal risicobeleid te voeren waarin landenrisico’s expliciet worden betrokken. Op grond van artikel 8 en 9 Wwft moeten instellingen bij relaties uit en transacties gerelateerd aan hoog-risicolanden bijvoorbeeld verscherpt cliëntenonderzoek uitvoeren. De toevoeging van Rusland aan de EU-lijst betekent daarom dat alle Wwft-instellingen, waaronder banken, trustkantoren, accountants, advocaten en notarissen, Rusland vanaf 3 december 2025 verplicht als hoog-risicojurisdictie moeten behandelen en bij Russische klanten of transacties verplicht zijn aanvullende informatie in te winnen over onder meer de herkomst van middelen, de uiteindelijke belanghebbenden en het doel van de transactie.
Wat betekent dit voor uw (Wwft-)risicobeleid?
Sinds de Russische inval in Oekraïne in 2022 zijn veel organisaties al aanzienlijk scherper gaan toezien op transacties met Russische partijen, vanwege het omvangrijke en steeds verder uitbreidende Europese sanctieregime. Dit regime verbiedt immers zowel transacties met (Russische) partijen die op de sanctielijsten staan, als transacties met Russische partijen die verband houden met bepaalde gesanctioneerde sectoren. De EU-lijst van hoog-risicolanden is echter géén sanctielijst. De toevoeging van Rusland aan deze lijst betekent dus niet dat alle transacties met Rusland vanaf nu per definitie verboden zijn.
Wel brengt deze kwalificatie met zich dat transacties en zakelijke relaties met een Russische partij, door Wwft-instellingen altijd moeten worden behandeld als verhoogd AML-risico. Deze risicobeoordeling staat volledig los van de vraag of een cliënt, sector of transactie valt onder de bestaande Europese sancties.
In de praktijk zullen banken en andere instellingen door deze uitbreiding naar verwachting nog kritischer worden op transacties waarbij Rusland, direct of indirect, betrokken is. Het valt bovendien niet uit te sluiten dat sommige (financiële) instellingen uit reputatie-overwegingen of hun eigen risicobeleid, zullen besluiten om (indirecte) Russische relaties geheel te vermijden of slechts onder strenge(re) voorwaarden te accepteren. Dat heeft dus ook gevolgen voor ondernemingen die strikt genomen zelf geen AML-verplichtingen onder de Wwft hebben.
De EU-beslissing bevestigt dat transacties met Russische partijen de komende jaren structureel onder verhoogde aandacht zullen blijven staan, ongeacht toekomstige sanctie-ontwikkelingen. Het is daarom essentieel om uw Wwft-risicobeleid, interne procedures en landenclassificaties tijdig aan deze nieuwe realiteit aan te passen.
Voor vragen over de Wwft kunt u contact opnemen met Jurjan Geertsma of Kaisa de Bel.